Tamlayan, tamlananın neden yapıldığını belirtir. Her iki ad da tamlama eki almaz.
Cam vazo (Camdan yapılmış vazo)
Çelik tencere (Çelikten yapılmış tencere)
Takısız ad tamfamalarında tamlayan hammaddenin, tamlanan ondan elde edilmiş bir ürünün adıdır.
Deri koltuk (Hammadde- Ürün)
*Takısız ad tamlamalarını sıfat tamlamalanyla karıştırmamak için “-den” ekinden yararlanılabilir. Takısız tamlamada tamlayan “-den” ekini alarak da kullanılabilir. Sıfat tamlamalarında ise tamlayan bu eki alamaz. Ayrıca sıfat tamlamalarında tamlayan olan sözcük özellik belirtir, “nasil” sorusunu yanıtlar.
Yün hırka “yünden hırka” şeklinde Takısız ad tamlaması kullanılabilir.
Yeni hırka “yeniden hırka” olarak Sıfat Tamlaması kullanılamaz.
*Bazı kaynaklar, tamlananın neye benzediğini belirten tamlamaları takısız ad tamlaması olarak verirler, Bu tür tamlamalarda tamlayan mecaz olarak kullanılmış bir addır. Kullanılış amacı “onun gibi olan, o özelliğe benzeyen” anlamı vermiş olduğu için sıfat görevi üstlenirler. Bize göre bu tamlamalara sıfat tamlaması demek gerekir.
Pamuk yatak – Pamuktan yapılmış yatak
İsim (Hammadde) Takısız ad tamlaması
Pamuk eller – Pamuk gibi yumuşak el
İpek Saç : Sıfat tamlaması
İpek Elbise : Takısız ad tamlaması
Cam vazo (Camdan yapılmış vazo)
Çelik tencere (Çelikten yapılmış tencere)
Takısız ad tamfamalarında tamlayan hammaddenin, tamlanan ondan elde edilmiş bir ürünün adıdır.
Deri koltuk (Hammadde- Ürün)
*Takısız ad tamlamalarını sıfat tamlamalanyla karıştırmamak için “-den” ekinden yararlanılabilir. Takısız tamlamada tamlayan “-den” ekini alarak da kullanılabilir. Sıfat tamlamalarında ise tamlayan bu eki alamaz. Ayrıca sıfat tamlamalarında tamlayan olan sözcük özellik belirtir, “nasil” sorusunu yanıtlar.
Yün hırka “yünden hırka” şeklinde Takısız ad tamlaması kullanılabilir.
Yeni hırka “yeniden hırka” olarak Sıfat Tamlaması kullanılamaz.
*Bazı kaynaklar, tamlananın neye benzediğini belirten tamlamaları takısız ad tamlaması olarak verirler, Bu tür tamlamalarda tamlayan mecaz olarak kullanılmış bir addır. Kullanılış amacı “onun gibi olan, o özelliğe benzeyen” anlamı vermiş olduğu için sıfat görevi üstlenirler. Bize göre bu tamlamalara sıfat tamlaması demek gerekir.
Pamuk yatak – Pamuktan yapılmış yatak
İsim (Hammadde) Takısız ad tamlaması
Pamuk eller – Pamuk gibi yumuşak el
İpek Saç : Sıfat tamlaması
İpek Elbise : Takısız ad tamlaması
